انواع روش تحقیق از لحاظ جمع آوری داده ها
شناخت انواع روش تحقیق از لحاظ جمع آوری داده ها یکی از مهمترین مسایلی است که به درک تحقیق و انجام پژوهش علمی کمک زیادی می کند. در تحقیق طی یک فرایند نظام مند و با استفاده از حقایق قابل اثبات به یک سوال قابل اثبات یا رد پاسخ می دهیم ویا مشکلی را حل می کنیم. در انجام پژوهش، بعد از تعریف مسئله و ابعاد آن، به جمع آوری داده ها و اطلاعات پرداخته می شود. داده های جمع آوری شده با روش های مختلفی تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری می شود. روش تحقیق عبارت است از تمامی روش ها و تکنیک های که پژوهشگر در انجام پژوهش خود و مطالعه مسئله مدنظر به کار می گیرد.
براساس ماهیت و ابعاد مسئله مورد مطالعه، ابزارها و روش های مختلفی برای انجام تحقیق بکار گرفته می شوند. روش تحقیق مورد استفاده در نگارش پایان‌نامه بستگی به رشته تحصیلی و موضوع پایان‌نامه دارد. با این حال، برخی از روش‌های تحقیق رایج عبارتند از:
روش تحقیق کیفی
این روش معمولا در رشته‌هایی مانند علوم انسانی، روانشناسی، آموزش و پرستاری استفاده می‌شود. در این روش، داده‌ها براساس توصیفات و تجربیات مشارکت‌کنندگان بررسی می‌شوند.
روش تحقیق کیفی یکی از روش‌های تحقیقی در علوم انسانی و اجتماعی است که برای بررسی و توصیف پدیده‌های اجتماعی، فرهنگی، رفتاری و روان‌شناختی استفاده می‌شود. در این روش، تحقیق‌گر با استفاده از تکنیک‌های مختلف، اطلاعات کیفی در مورد پدیده مورد نظر جمع‌آوری می‌کند و سپس این اطلاعات را تحلیل می‌کند.
برای انجام تحقیق کیفی، تحقیق‌گر معمولاً از یکی یا ترکیبی از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- مصاحبه: در این روش، تحقیق‌گر با افرادی که دانش و تجربه‌ای درباره موضوع مورد نظر دارند، مصاحبه می‌کند و اطلاعات کیفی درباره آن موضوع جمع‌آوری می‌کند.
- مشاهده: در این روش، تحقیق‌گر به صورت مستقیم به پدیده مورد نظر خود مراجعه کرده و با دقت آن را مشاهده می‌کند. این روش معمولاً در مطالعات زبان‌شناسی، فرهنگی و اجتماعی استفاده می‌شود.
- مطالعات موردی: در این روش، تحقیق‌گر یک مورد خاص را برای بررسی مورد بررسی قرار می‌دهد. این روش معمولاً در رشته‌هایی مانند روانشناسی و مدیریت استفاده می‌شود.
- تحلیل محتوا: در این روش، تحقیق‌گر متون مربوط به موضوع مورد نظر را جمع‌آوری کرده و سپس با دقت آن‌ها را تحلیل می‌کند. این روش معمولاً در مطالعات فرهنگی و ادبیاتی به کار می‌رود.
- گفتگوی گروهی: در این روش، تحقیق‌گر با یک گروه از افراد که مورد نظرش هستند، گفتگو می‌کند و اطلاعات کیفی را جمع‌آوری می‌کند. این روش معمولاً در مطالعات اجتماعی و آموزشی استفاده می‌شود.
- روایت: در این روش، تحقیق‌گر به دنبال داستان‌هایی از افراد مورد نظر خود است و سپس این داستان‌ها را تحلیل می‌کند. این روش معمولاً در مطالعات روان‌شناختی و اجتماعی به کار می‌رود.
- مطالعات اتنوگرافی: در این روش، تحقیق‌گر به عنوان یک شاهد بی‌طرف، به یک فرهنگ، گروه یا محیط خاص مراجعه می‌کند و تلاش می‌کند تا از طریق مشاهدات و مصاحبه‌های خود، اطلاعاتی درباره آن محیط و فرهنگ جمع‌آوری کند. این روش معمولاً در مطالعات انسان‌شناختی و فرهنگی به کار می‌رود.
در هر یک از این روش‌های تحقیق کیفی، تحقیق‌گر برای جمع‌آوری داده‌های کیفی به میزان بیشتری از دقت و صبر نسبت به روش‌های تحقیق کمی نیاز دارد. برای تحلیل داده‌های کیفی نیز، تحقیق‌گر باید با استفاده از تکنیک‌های مختلف، داده‌ها را بررسی و تفسیر کند. به طور کلی، روش تحقیق کیفی برای بررسی موضوعاتی که قابلیت اندازه‌گیری آن‌ها با روش‌های کمی محدود است، مناسب است.
همچنین بخوانید: ویژگی های پرسشنامه پایان نامه و مقاله
روش تحقیق کمی
این روش در رشته‌های فنی مانند مهندسی، ریاضیات، آمار و اقتصاد به کار می‌رود. در این روش، داده‌ها به صورت عددی و آماری جمع‌آوری می‌شوند و سپس تحلیل می‌شوند.
روش تحقیق کمی به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و روش‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از اعداد و آمار، به بررسی و پاسخ به سوالات تحقیقی پرداخته و در نهایت به نتایجی قابل اعتماد و علمی دست می‌یابد. برای انجام تحقیق کمی، تحقیق‌گر معمولاً از یک نمونه از جامعه یا جمعیت مورد نظر خود استفاده می‌کند و با استفاده از فرمول‌های ریاضی، آمار و نمودار، به تحلیل داده‌ها و پاسخ به سوالات تحقیقی خود میپردازد. روش‌های مختلفی برای انجام تحقیق کمی وجود دارد که بسته به نوع مطالعه و سوالات تحقیقی مورد نظر، تحقیق‌گر می‌تواند از یک یا چند روش زیر استفاده کند:
- نظریه‌سازی و فرضیه‌پردازی: در این روش، تحقیق‌گر با بررسی نظریات و مفاهیم موجود در حوزه مورد نظر خود، فرضیاتی را مطرح می‌کند و سپس با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده، این فرضیات را تأیید یا رد می‌کند.
- مطالعات توصیفی: در این روش، تحقیق‌گر با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند پرسش‌نامه‌ها و مصاحبه‌ها، داده‌های کمی را در مورد موضوع خود جمع‌آوری می‌کند و سپس با استفاده از تحلیل آماری، به نتایجی قابل اعتماد دست می‌یابد.
- تستهای آزمایشگاهی: در این روش، تحقیق‌گر با ایجاد یک محیط کنترل‌شده، به بررسی تأثیرات یک متغیر بر دیگر متغیرها میپردازد.
- مطالعات تحلیلی: در این روش، تحقیق‌گر با استفاده از داده‌های موجود در حوزه مورد نظر خود، به تحلیل آن‌ها با استفاده از روش‌های آماری و ریاضیاتی میپردازد و سعی می‌کند با توصیف، تفسیر و تبیین روابط و ارتباطات بین متغیرها، به پاسخ سوالات تحقیقی خود برسد.
- مطالعات تجربی: در این روش، تحقیق‌گر با ایجاد یک محیط طبیعی، به بررسی تأثیرات یک متغیر بر دیگر متغیرها میپردازد و با توجه به نتایج به دست آمده، به پاسخ سوالات تحقیقی خود می‌رسد.
- مطالعات پیش‌آزمایشی: در این روش، تحقیق‌گر با انجام یک آزمایش کوچک و نسبتاً ساده، تأثیر یک متغیر بر دیگر متغیرها را بررسی می‌کند و سپس با توجه به نتایج به دست آمده، به تصمیمات خود در مورد انجام یک آزمایش بزرگ‌تر و جامع‌تر می‌رسد.
در کل، روش تحقیق کمی به عنوان یکی از روش‌های مورد استفاده برای انجام تحقیقات علمی، ابزاری قدرتمند برای بررسی و پاسخ به سوالات تحقیقی می‌باشد. با این حال، این روش نیازمند دقت و دانش به روز تحقیق‌گر برای استفاده صحیح و بهینه از آن است.
همچنین بخوانید: ساختار پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری
روش تحقیق ترکیبی
این روش در برخی رشته‌ها مانند ارتباطات، مدیریت، حقوق و جامعه‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، از ترکیب داده‌های کیفی و کمی برای بررسی موضوع استفاده می‌شود.
روش تحقیق عملی
این روش در رشته‌هایی مانند علوم پزشکی و کشاورزی استفاده می‌شود. در این روش، تجربه عملی و آزمایشات برای بررسی مسائل استفاده می‌شوند.
روش تحقیق اکتشافی
این روش در رشته‌هایی مانند روانشناسی، آموزش، علوم انسانی و جامعه‌شناسی به کار می‌رود. در این روش، تحقیق‌گر برای پیدا کردن ارتباطات و الگوهای جدید، به دنبال داده‌های جدید و تازه می‌گردد.
روش تحقیق تاریخی
این روش در رشته‌هایی مانند تاریخ، آرشیو شناسی و فلسفه به کار می‌رود. در این روش، تحقیق‌گر از منابع تاریخی و اسناد قدیمی برای پیدا کردن اطلاعات و شواهد در مورد یک موضوع استفاده می‌کند.
روش تحقیق تجربی
این روش در رشته‌هایی مانند علوم پایه، شیمی و فیزیک به کار می‌رود. در این روش، تحقیق‌گر با استفاده از آزمایش‌های مختلف، فرضیات خود را تایید یا رد می‌کند.
روش تحقیق توصیفی
این روش در رشته‌هایی مانند آموزش و روانشناسی به کار می‌رود. در این روش، تحقیق‌گر برای توصیف و شناختن ویژگی‌ها و خصوصیات یک موضوع، از روش‌های گفتاری، نظریه‌پردازی و تحلیل استفاده می‌کند.
در کل، روش تحقیقی که در پایان‌نامه استفاده می‌شود، به شدت وابسته به رشته تحصیلی و موضوع پایان‌نامه است و باید با توجه به این دو عامل، با دقت انتخاب شود.
چنانچه در زمینه انتخاب و تدوین روش تحقیق خود برای انجام پایان نامه و یا نگارش مقاله سوال دارید یا نیازمند مشاوره هستید به صورت رایگان از مشاوران ما در آسان پایان نامه کمک بخواهید.
