ساختار پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری
بعد از انجام یک پژوهش علمی، پروسه تحقیق و نتایج به دست آمده باید در قالب یک ساختار سازماندهی شده نوشته شوند تا مخاطبان آن به آسانی به بخش های مختلف آن دسترسی داشته و با صرف زمان کمی اطلاعات مدنظر را استخراج نمایند. در اکثر دانشگاه ها، برای نوشتن پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری قالب های منظم و دقیقی از قبل آماده شده اند.پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری از بخش ی مختلفی تشکیل می شوند و عمدتا شامل چکیده، مقدمه و طرح تحقییق، مبانی نظری و پیشینه تحقیق، روش شناسی، نتایج، نتیجه گیری و پیشنهادات و مراجع می شود.
چکیده
چکیده پایان نامه یک خلاصه کوتاه از محتوای کلی پایان نامه است که برای آگاه سازی کلی خواننده از موضوع پایان نامه و نتایج حاصل شده نوشته میشود. چکیده استاندارد از سه بخش اصلی تشکیل میشود:
- بخش اول شامل توضیح موضوع تحقیق و اهمیت آن است.
- بخش دوم شامل توضیح اجمالی از دادهها و روشهایی است که در پایان نامه برای جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها استفاده شدهاند.
- بخش سوم هم شامل خلاصهای از نتایج کلی حاصله است.
چکیده باید به صورت خلاصه، واضح و قابل فهم باشد و در آن باید از عبارات بلند و ثقیل پرهیز شود. همچنین، باید از استفاده از اصطلاحات و اختصارات فنی در حداقل ممکن استفاده کرد تا برای خوانندگانی که با حوزه موردنظر آشنایی کافی ندارند، قابل فهم باشد.
نکتهای که در نوشتن چکیده باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که چکیده باید به گونهای باشد که خواننده را به خواندن پایان نامه علاقهمند کند. بنابراین نوشتن چکیده مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است.
فصل اول: مقدمه و طرح تحقیق
در این فصل، مسئلهی پژوهش، اهمیت و ضرورت انجام آن، هدفها، پرسشهای تحقیق، فرضیهها، نوآوری تحقیق و نهایاتا ساختار پایان نامه نوشته میشود.
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
فصل دوم پایان نامه، فصل مبانی نظری و پیشینه تحقیق است که در آن به توضیح مفاهیم و نظریات مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته میشود. هدف اصلی این فصل، ارائه مبانی نظری و پیشینه تحقیقات مرتبط با موضوع پایان نامه میباشد.
در این فصل دانشجو باید به توضیح مفاهیم اساسی و نظریههای مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته و نیز به تبیین مدلها و فرضیات مورد استفاده در پژوهش خود بپردازد. همچنین، باید به تفصیل به شرح مبانی نظری پژوهش پرداخته شود و نشان دهد که چگونه موضوع مورد نظر در زمینه پژوهش قرار گرفته است.
همچنین در این فصل، تحقیقاتی که پیش از این در زمینهی مورد مطالعه انجام شده است، معرفی میشوند و نتایج و نقاط قوت و ضعف آنها بیان میگردد. در این فصل، پژوهشگر باید به طور کامل مطالعات انجام شده در زمینه مورد نظر را معرفی کند و به تشریح نتایج و یافتههای دیگر پژوهشهای انجام شده در این زمینه پرداخته و تفسیر نتایج آنها را بررسی کند.
در نهایت پژوهشگر باید به توضیح دلایل انجام پژوهش خود و مشکلات و چالشهایی که برای رسیدن به نتایج مورد نظر با آن مواجه شده است، بپردازد. همچنین، باید به بررسی تفصیلی مطالعات انجام شده در این زمینه پرداخته و نشان داد که چگونه پژوهش خود با کارهای قبلی متفاوت است.
فصل سوم: روششناسی
در این فصل که با نام روش تحقیق و مواد و روشها نیز شناخته میشود، روشی که برای انجام تحقیق انتخاب شده است، توضیح داده میشود. این توضیحات شامل مواد اولیه و تجهیزات مورد استفاده (در تحقیقات آزمایشگاهی)، روش گردآوری دادهها، ابزارهای گردآوری دادهها، روش تجزیه و تحلیل دادهها، تحلیل دادهها و … است.
هدف اصلی این فصل، ارائه روشهای استفاده شده برای جمعآوری دادهها و ارزیابی آنهاست.
روش تحقیق، اصلیترین فصل پایان نامه است و باید با دقت و دقت بسیار زیاد نوشته شود. در این فصل باید روش تحقیق را به طور کامل توضیح داد، به تفصیل به روشهای جمعآوری دادهها، نمونهگیری، ابزارها و تجهیزات استفاده شده و همچنین به شیوههای تحلیل دادهها پرداخت.
در واقع در این فصل، پژوهشگر باید توضیح دهد که چگونه دادههای مورد نیاز جمعآوری شده است، چگونه نمونهها انتخاب شدهاند، ابزارها و تجهیزات استفاده شده برای جمعآوری دادهها چیست و همچنین روشهای تحلیل دادهها را معرفی میکند. یعنی باید به تفصیل توضیح دهد که چگونه دادهها تجزیه و تحلیل شده و ارزیابی شدهاند.
در نگارش این فصل، باید به خواننده پایان نامه کمک کنید تا به درک بهتری از رویکرد پژوهشی شما برسد. باید توجه داشت که روش تحقیق میتواند در نهایت به نتایج پژوهش دانشجو تأثیر بگذارد، بنابراین باید ثابت شود که روش تحقیق انتخاب شده برای انجام پژوهش، مناسب بوده است.
فصل چهارم: نتایج
در این فصل، نتایج تحقیق ارائه شده درستی فرضیههای تحقیق بررسی شده و به پرسشهای تحقیق پاسخ داده میشود. هدف اصلی این فصل، ارائه نتایج و تحلیل آنها در قالب ارقام، جداول و گرافها است.
فصل چهارم پایان نامه به عنوان فصلی کلیدی محسوب میشود، زیرا در این فصل، نتایج تحقیق با جزئیات بیان میشود و پاسخ به پرسشهای تحقیقی که در فصل اول مطرح شده بود، داده میشود. در این فصل، به صورت کمی یا کیفی یا به صورت ترکیبی تحلیل های لازم بر روی دادههای جمعآوری شده توسط پژوهشگر انجام میشود و نتایج بدست آمده به صورت متن، جدول، نمودار، رابطه ریاضی، تصویر و … ارائه میشود.
این فصل باید به صورت دقیق و مستند به نتایج تحقیق پردازد و باید با پرسشهای تحقیق ارتباط داشته باشد. در فصل چهارم، باید به شکل جامع و دقیق به نتایج پژوهش پرداخت و توضیح داد که آیا فرضیات تحقیقی تایید شدهاند یا خیر؟ در صورتی که فرضیات تایید نشدند، باید به دلیل این موضوع پرداخته و بررسی شود که چرا این اتفاق افتاده است و چه گونه جایگزینی برای آن فرضیه وجود دارد. همچنین در این فصل، به تفکیک دادهها و بر اساس پرسشهای تحقیقی، به توضیح جزئیات و پیشبینیهایی که در آینده میتوان از نتایج به دست آمده استفاده کرد، پرداخته میشود.
در کل، فصل چهارم پایان نامه باید به گونهای نوشته شود که با توجه به فرضیات تحقیق، دادههای جمعآوری شده به دقت و با روشهای مناسب تحلیل شوند و نتایج به دست آمده با استفاده از ابزارهای مناسب مانند نمودار، جدول و غیره با توضیحات کافی ارائه شود.
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
فصل نتیجهگیری و پیشنهادات در پایان نامه، یکی از مهمترین فصلهای آن است که در آن پژوهشگر باید به ارائه نتایج پژوهش خود و نتیجهگیریهایی که از آن به دست آورده است، بپردازد. همچنین، پژوهشگر باید پیشنهاداتی را برای تحقیقات آتی در این زمینه ارائه دهد.
در این فصل، پژوهشگر باید به صورت خلاصه به به بیان مفاهیم و نتایجی که از تحقیق به دست آورده و نیز به تفسیر آنها پرداخته و توضیح دهد که این نتایج چه معنایی دارند و چه تاثیراتی میتوانند در زمینه پژوهشی مورد نظر داشته باشند. همچنین پژوهشگر باید نشان دهد که چگونه پژوهش انجام شده با تحقیقات قبلی متفاوت است و چگونه نتایج و پیشنهادات آن میتواند در آینده به کار گرفته شود.
همچنین، در این فصل پژوهشگر باید به بیان پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی در این زمینه پرداخته و نشان داد که چگونه این پژوهش میتواند به عنوان پایهای برای تحقیقات آتی در این زمینه استفاده شود. این پیشنهادات ممکن است شامل ایدههایی برای توسعه موضوع پژوهش، روشهای جدیدی برای بررسی آن و یا و یا ارائه چارچوبی برای تحقیقات آتی باشند.
مراجع
در این بخش، مراجع استفاده شده در پایان نامه به ترتیب شماره مرجع یا حروف الفبا مرتب شده و با فرمتهایی نظیر APA، MLA، هاروارد، شیکاگو، ونکوور و … لیست میشوند.
چنانچه در مورد ساختار پایان نامه و نگارش و انجام پایان نامه خود سوال دارید میتوانید از مشاوره رایگان آسان پایان نامه بهره بگیرید.